ښاغلی کبیر ستوری په دې خبره کله هم نه دې خوشحاله چې پښتانه دې خپل منځی ډلې ولری، هغه که افضل خان لالا له ورغلی دی نو ورته ئې د خان عبدالولی خان د خواخوږی پیغام ورکړی دی، که چیرې لطیف اپریدی له ورغلی دی نو ورته ئې د محمود خان اچکزی د روغ نیتی قیصه کړې ده.
ښاغلی ستوری دا ګڼې چې که چیری مونږ خپله پیژندګلو حاصلول غواړو نو خپل منځی اختلافات به د منځ نه وړو او د یو روښانه سحر لپاره به هر پښتون بچی خپلې ذمه وارۍ سر ته رسوی.
د تورې او قلم خاوند چې هر پښتون بچی شی
نو هـلـه بـه روښـانـه شـی بـیـا ستوری د سـحــــر
د ښاغلی کبیر ستوری د شاعرۍ محور پښتونولی ده، د هغه لیلا پښتو ده، دهغه ارمان پښتونخوا ده.
هغه د ساه پوهنې ډاکتر دی ځکه نو د پښتون قام په نفسیاتو پوئې دی،چې د قام د ټولو مسلو حل دا دی چې دوی ځان وګټی او هغه د باچاخان فلسفه خپله کړی : چې «لا به یو کیږو ګڼی ورکیږو».
د ښاغلی کبیر ستوری په حقله ښاغلی اجمل خټک لیکی « د ښاغلی کبیرستوری ژوندی خیالونه په پښتو ژبه، د پښتنې وینې او مینې د پښتنو دننی او پرونو زخمونو او سبانی ارمانو او پښتو او پښتونولۍ د ژوند او مستقبل د سپرلی وږمې دی ».
زه دا ګڼم چې د ښاغلی کبیر ستوری «ژوندی خیالونه» به ډیر زر د پښتنو د یو والی هغه ارمان په عملی شکل کې وومی، کوم ته چې د ډیرو قام پرستانو انتظار خپل منطقی انجام ته په رسیدو دی .
دا ســتـــوری د اسمان ورته رڼــا کــوی ولاړ دی
نقشه کې د نړۍ د پښتونخوا نوم لیکل کیږی